وب معنایی

Semantic Web

شماره درس: ۴۰۶۹۴ تعداد واحد: ۳
مقطع: کارشناسی ارشد نوع درس: نظری
پیش‌نیاز: – هم‌نیاز: –

اهداف درس

هدف اصلی فناوری معنایی افزایش هوشمندی ماشینی و کاهش سربار پردازشی عامل‌های انسانی است که به طور ویژه‌ای در کاربرد وب نمود پیدا می‌کند. در این درس دانشجویان با مفاهیم مرتبط با فناوری معنایی و به طور خاص کاربرد آن در وب که وب‌معنایی خوانده می‌شود، آشنا می‌شوند. در این راستا سطوح و لایه‌های مختلف معنایی و امکانات زبانی و منطقی موجود در لایه‌های مختلف و مسائل کاربردی و مهندسی مرتبط با لایه هستان‌شناسی (به عنوان مهم‌ترین سطح معنایی در این ساختار) معرفی می‌گردند. نحوه ایجاد هستان‌شناسی، هم‌ترازی و نگاشت هستان‌شناسی‌ها، و استفاده از آن‌ها در موتورهای جستجوی معنایی و بعنوان بستری برای ترکیب وب‌سرویس‌ها از جمله مواردی هستند که در این درس مورد بحث قرار می‌گیرند. در بخش‌های مختلف این درس، دانشجویان با ابزارهای مختلف موجود آشنا شده و در قالب تمرین‌های عملی نیز استفاده از این ابزارها را تجربه می‌نمایند.

ریز مواد

  • معرفی وب‌معنایی و لایه‌های کیک معنایی (۱ جلسه)
  • گونه‌های تصمیم‌پذیر منطق کلاسیک به عنوان زیرساخت منطقی وب‌معنایی (۳ جلسه)
  • معرفی منطق توصیفی (Description Logic) و رویه استنتاج (۳ جلسه)
  • لایه ساختار: معرفی XML و XML-Schema (XSD) (۲ جلسه)
  • تبدیل XML با XSLT (۱ جلسه)
  • لایه فراداده: معرفی RDF و RDF-Schema (RDFS) (۲ جلسه)
  • زبان‌های پرس‌وجو بر روی وب: XQuery، RDQL و SparQL (۲ جلسه)
  • لایه هستان‌شناسی: مفهوم هستان‌شناسی و زبان OWL (۱ تا ۲ جلسه)
  • مهندسی و ارزیابی هستان‌شناسی (۱ جلسه)
  • هم‌ترازی هستان‌شناسی (Ontology Alignment) (۱ تا ۲ جلسه)
  • حاشیه‌نویسی و غنی‌سازی هستان‌شناسی (۱ جلسه)
  • لایه قواعد و منطق: معرفی RuleML و SWRL (۱ تا ۲ جلسه)
  • وب‌سرویس معنایی (۱ جلسه)
  • جستجو در وب‌معنایی و جستجوی معنایی (۲ جلسه)
  • امنیت در وب‌معنایی (۲ جلسه)

ارزیابی

  • آزمون: آزمون‌های میان‌نیم‌سال (۳۰ درصد نمره) و پایان‌نیم‌سال (۳۰ درصد نمره)
  • تمرین: تمرین‌های نظری و عملی (۲۵ درصد نمره)
  • پروژه: پروژه تحقیقاتی (۱۵ درصد نمره)

مراجع

  1. H.P. Alesso and C.F. Smith. Thinking on the Web: Berners-Lee, Gödel and Turing. Wiley, 2006.
  2. F. Baader, D. Calvanese, D.L. McGuinness, D. Nardi, and P.F. Patel-Schneider (Eds.). The Description Logic Handbook: Theory, Implementation and Applications. Cambridge University Press, 2003.
  3. Related recent papers on Semantic Web and its applications
  4. Semantic web languages specifications reference website: http://www.w3.org